KIRIM KÜLTÜRÜNDE MARAMALAR


Başaran F. N., Feriha Akpınarlı H.

MILLI FOLKLOR: INTERNATIONAL AND QUARTERLY JOURNAL OF FOLKLORE, cilt.12, sa.94, ss.162-172, 2012 (AHCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 94
  • Basım Tarihi: 2012
  • Dergi Adı: MILLI FOLKLOR: INTERNATIONAL AND QUARTERLY JOURNAL OF FOLKLORE
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Arts and Humanities Citation Index (AHCI), Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.162-172
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Türk topluluklarının yaşadıkları her bölgede zengin konu, teknik, motif, renk ve ürün çeşitleriyle varlığını sürdüren en önemli el sanatlarından biri dokumacılık sanatı olmuştur. Teknik olarak kullanılan araçlara göre çeşitlilik gösteren dokumacılık, günlük ihtiyaçların karşılanması yanında özellikle çeyiz hazırlama geleneğinde önemli bir yer tutmuştur. Basit el tezgahlarında üretilen, teknik, motif ve renkleriyle yaşanan toplumun ve bölgenin geleneksel değerlerini yansıtan dokuma kumaşlar, bunun en güzel örneklerini oluşturmaktadır. Maddi kültür ürünlerinin yaşatılması ve yok olan örneklerinin bilimsel çalışmalarla geleceğe aktarılmasının önemine inanılarak hazırlanan bu makalede “marama” dokumalar konu alınmıştır. Maramalar, Kırım Tatarları’na ait el dokuma örnekleridir. Elli yıl boyunca vatanlarından uzak, yok sayılan ve asimile olan Kırım Tatarları kültürlerini daima canlı tutmuş, yaşadıkları bölgelerde çeşitli halklarla bütünleşerek yeni bir sentez oluşturmuşlardır. Bu durum kültürel yapının çeşitlenmesine, maddi kültür ürünlerinin teknik, motif ve kompozisyon yönünden zenginleşmesine neden olmuştur. Kırım Tatarlarının dekoratif sanatlarda özel bir yere sahip olduğu, mimari süslemelerinde, madeni eşya, mezar taşları, işleme ve dokumalarında açıkça görülmektedir. Bu çalışmada, yüzyıllarca Kırım Tatar kadınları tarafından başörtüsü olarak kullanılan, renk, desen, kompozisyon açısından zengin süslemelere sahip olan “marama” dokumaları ele alınmış, dokuma tekniği açıklanarak, örnekler fotoğraf ve motif çizimleriyle desteklenmiştir.