TURAN-SAM: TURAN Stratejik Araştırmalar Merkezi, cilt.10, sa.37, ss.74-78, 2018 (Hakemli Dergi)
Basının ortaya çıkışının milli kimliklerin keşfi ve milliyetçilik hareketleriyle yakın ilişkisinden söz edilmektedir. Gazetecilik pratikleri, toplumlarda birlikte düşünmeyi ve ortak duyguları geliştirmektedir. Avrupa’da matbaa kapitalizmi, lehçeleri standartlaştırarak ortak dili geliştirmiş ve milli bilincin yaratılması için uygun koşulları oluşturmuştur. Türkiye dışındaki Türk toplulukları da 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yenilikçi hareketlerle tanışmış ve milli bir uyanış yaşanmıştır. Rusya’nın egemenliği altındaki Türklerde gelişen basın faaliyetleriyle birlikte milli kimliğin yaygınlaşması ve milliyetçi fikirler belirginleşmiştir.