Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bengü Yayınları, Ankara, 2022
Bu kitapta, günümüzde kadim Türk yurdu
İdil-Ural bölgesinde varlıklarını sürdüren Kuzey Türklerinden Tatar boyu
çocuklarının oynadığı “hareketli oyunlara” yer verilmiştir. İncelemesi yapılan
bu oyunlar hareket işlevlerine göre kovalamacalı (40 oyun),
koşmacalı-koşuşturmacalı (19 oyun), köşe-yer-eş kapmacalı (15 oyun), göz
bağlamacalı (9 oyun), hedef almacalı (33 oyun), güç sınamacalı (17 oyun), ip
atlamacalı (5 oyun), el tokatlamacalı (8 oyun), eş zamanlı hareket etmeceli (7
oyun), saklamacalı (10 oyun) ve koşullanmacalı (16 oyun) şeklinde on bir alt
başlıkta sınıflandırılmıştır. Ayrıca çalışmanın sonunda kullanılan oyun
malzemesinden hareketle bir sözlük hazırlanmıştır. Sözlükte oyun adlarının
tanımları yapılmaya çalışılmış, oyunlarda kullanılan oyun gereçlerinin, oyun
terimlerinin ve özel ifadelerin açıklamaları verilmiştir.
Tatar çocukları; anne babalarından,
nine dedelerinden; hatta atalarının atalarından bir kültür mirası olarak
devraldıkları bu oyunları zamanın değişen şartlarına uyum sağlayarak ister açık
ister kapalı alanda olsun; evde, okulda, etkinlik salonunda ya da sahasında,
avluda, kapı önlerinde, bahçede, parkta, meydanda, düzlükte, çayır-çimende,
sokakta, mahallede; yani oyun oynamaya elverişli her yerde oynamaktadır. Bu
oyunların bazıları çeşitli oyun gereçleriyle bazıları da gereçsiz olarak
oynanmaktadır. Oyunların bir kısmı da yapılarında barındırdıkları atışma, türkü
ve daha çok tekerlemelerle oynanmaktadır. Bu oyunların asıl amacı sosyalleşerek
eğlenmek olsa da bununla birlikte öğrenme faktörü devreye girerek çocukların
fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlamaktadır.