An Analysis of the Cultural Expressions in Hân El-Halîlî of Naguib Mahfouz in Terms of Translation Strategies


Kurt G.

TURKISH STUDIES - EDUCATIONAL SCIENCES, vol.15, no.1, pp.515-539, 2020 (Peer-Reviewed Journal) identifier

Abstract

Translation, which can be defined as a process of transfer from one language to another in general sense, is a versatile process with its related meanings and functions. Although literature translation is more difficult to define as it includes all the creative and artistic uses unlike the general definition, it can be described as a process that should reflect the meaning and the message of the source text, and a process of a transfer to the target literature text by maintaining the source text with its semantic, syntactic and stylistic features. During the literature translation process, there may occur some losses due to some situations such as different linguistic features of the languages, misunderstandings, ambiguity of meaning or preferences of interpreters.. In the case of the dominance of these losses, some problems such as the loss of information and the inability to provide the message of the source text in the target text can arise.Translation has two important dimensions: language and culture. The research field of translation studies covers these two dimensions of translation. In this study, the cultural expressions in Hân el-Halîlî of Naguib Mahfouzand the translation strategies used to translate these expressions into Arabic will be examined. The aim of this study is to make a contribution to the formation of a translation movement between two languages and to provide guidance on the strategies and methods that translators will use during this process.The theoretical framework of the study includes Mona Baker's translation methods and general translation strategies. In the study, the novel and the target text will be examined comparatively by the methods proposed for the translation of cultural elements and the determination will be made for the translation strategies. The novel, which was selected, was translated from Arabic to Turkish through the translator Bedrettin Aytaç.
Genel anlamıyla, bir dilden başka bir dile aktarım işlemi olarak nitelendirilebilecek çeviri, içerdiği birçok anlam ve yüklendiği fonksiyonellikle çok yönlü bir süreçtir. Edebi çevirinin, genel tanımdan farklı olarak yaratıcı ve sanatsal tüm kullanımları da içerdiği için tanımlaması daha zor olsa da kaynak metnin anlamını ve mesajını çeviri metinde aksettirmesi gereken bir konumu olan ve kaynak dildeki yazını, metnin anlamsal, sözdizimsel ve biçemsel özelliklerini belirli bir düzlemde korunarak erek yazına aktarma işlemi olan bir süreç şeklinde tanımlanabilir. Edebi çeviri sürecinde, dillerin farklı dilsel özellikleri, yanlış okumalar, anlam karşılığı bulamama veya çevirmen tercihleri gibi durumlardan kaynaklı bazı kayıplar oluşabilmektedir. Edebi çevirinin dil ve kültür olmak üzere iki önemli boyutu vardır. Çeviribilimin araştırma alanı ise çevirinin bu iki boyutunu birden kapsar. Bu çalışmada da, Necîb Mahfûz’un Hân el-Halîlî adlı eserinde geçen kültürel ifadeler ve bu ifadelerin Arapçaya çevrilirken kullanılan çeviri stratejileri incelenecektir. Bu araştırmada amaç iki dil arasında bir çeviri hareketliliği oluşmasına katkı sağlamak ve çevirmenlerin bu esnada kullanacakları stratejiler ve yöntemlere dair yol gösterici olmaktır. Çalışmanın kuramsal çerçevesinde Mona Baker’in çeviri yöntemleri ve genel çeviri stratejileri yer almaktadır. Çalışmada söz konusu roman ile erek metin kültürel unsurların çevirisi önerilen yöntemler aracılığıyla karşılaştırmalı olarak incelenmiş, çeviri stratejilerine yönelik tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmaya bütünce olarak seçilen roman, çevirmen Bedrettin Aytaç aracılığıyla Arapçadan Türkçeye aktarılmıştır.