OSMANLI ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA GİRİT/ KANDİYE’DE HORASANLI ALİ BABA TEKKESİ


Maden F.

Alevilik Araştırmaları Dergisi, cilt.1, sa.12, ss.13-94, 2016 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 1 Sayı: 12
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Alevilik Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.13-94
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

XIII. asırda Anadolu topraklarında kurulan Bektaşilik, Girit'te görülen ilk tarikatlardan birisidir. Bektaşilik Girit'in fethi sırasında orduda bulunan Bektaşi Şeyhi Horasanizâde Derviş Ali Dede tarafından adaya getirilmiştir. Horasanlı Tekkesi post-nişinlerinden Derviş Ali Baba (1810- 1926)'nın faaliyetleri ile Bektaşilik Girit'te gelişme kaydetmiş ve yaygınlaşmıştır. 1826'da Yeniçeri Ocağı ile birlikte Bektaşilik de yasaklanmış, hadiseden Girit Bektaşi tekkeleri de etkilenmiştir. Ancak Sultan II. Mahmut döneminin sonlarından itibaren Bektaşilik üzerindeki yasakçı politikanın yumuşaması diğer bölgelerde olduğu gibi Girit'te de Bektaşiliğin yeniden canlanmasını sağlamıştır. Girit'te Bektaşilik Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar varlığını devam ettirmiştir. Ancak adanın Türk idaresinden Makale geliş tarihi: 13.06.2016 o Makale kabul tarihi: 25.11.2016 1 Yrd. Doç. Dr., Kastamonu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü. çıkması ve Türkiye'den kopmasıyla yapılan nüfus mübadeleleri neticesinde Bektaşilik etkinliğini tamamen yitirmiştir. Bu çalışmada başta arşiv belgeleri olmak üzere eldeki kaynaklar ışığında Kandiye'de faaliyet gösteren Horasanlı Ali Baba Tekkesi ele alınacaktır.
Bektashism founded in Anatolia in the13th century was one of the first lodges seenin Crete. Bektashism was brought to the islandby Bektashi Sheikh Horasani-zâde DervisAli Dede who was in the army duringthe conquest of Crete. Bektashism has madeprogress in Crete and has become widespread with Dervish Ali Baba (1810-1926)’sactivities who is one of the post-nisin ofKhorasan Lodge. Bektashism banned in 1826together with the Janissaries, Crete Bektashilodges were also affected by the incident.However, the moderation in prohibitivepolitics over Bektashism that have seen since the end of the period of Sultan Mahmud IIrevived Bektashism in also Crete as in otherregions. Bektashism continued to exist untilthe collapse of the Ottoman Empire in Crete.But Bektashism completely lost its activityas a result of the population exchange heldwith the departing of the island from Turkishadministration and breaking away fromTurkey. In this study, Horasanli Ali BabaTekkesi, operating in Kandiye, will be dealtwith in the light of resources at hand, especiallywith the archive documents.