Ovaören-Yassıhöyük Kazıları ve Orta Anadolu Demir Çağı Mimarisinde Gelişim ve Değişime Kronolojik Bir Bakış

Creative Commons License

Akçay A., Şenyurt S. Y., Aklan İ.

HÖYÜK, sa.11, ss.41-63, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.37879/hoyuk.2023.1.041
  • Dergi Adı: HÖYÜK
  • Sayfa Sayıları: ss.41-63
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Orta Anadolu Bölgesi’nin jeolojik açıdan zengin Kapadokya Bölümü içerisinde yer alan Ovaören, Nevşehir ili Gülşehir ilçesine bağlı Ovaören kasabasının 2,5 km güneyinde, 3 farklı birimden oluşan arkeolojik bir bütünlüğü temsil etmektedir. “Ovaören Arkeolojik Yerleşim Alanı” olarak da tanımlanan söz konusu alan batıda Topakhöyük ve Teras Alanı, doğuda ise bu birimlere 350 m uzaklıktaki Yassıhöyük’ten oluşmaktadır. Ovaören’de 2007-2021 yılları arasında gerçekleştirilen kazı çalışmaları 3 birimin kronolojik olarak birbirini tamamlayan nitelikte alanlar olduğunu ortaya koymakla beraber, Topakhöyük ve Teras Alanı’nda Erken ve Orta Tunç Çağı tabakaları, Yassıhöyük’te ise Geç Tunç Çağı ve Demir Çağı tabakaları ile zayıf karakterli bir Hellenistik-Roma Dönemi tabakası açığa çıkarılmıştır.

Ovaören, Erken Demir Çağı’nda bölgede yaşanan politik ve kültürel değişimden etkilenen, Orta Demir Çağı’nda ise Tabal Ülkesi sınırları içerisinde büyüyüp gelişen yerleşimlerden birisidir. Geç Hitit Dönemi’nde önemli Tabal merkezlerinden biri olduğu anlaşılan Ovaören, Geç Demir Çağı’nda ise Kapadokya Satraplığı sınırları içerisinde yer alan bir kasabaya dönüşmüştür. Bu kapsamda yerleşimde, Demir Çağı tabakalarında açığa çıkarılan mimari kalıntılar ve arkeolojik buluntular bölgenin Demir Çağı kültürünün anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Ovaören’de bu gelişim ve değişim sürecini kapsayan Demir Çağı tabakaları, Yassıhöyük’ün Erken Demir Çağı’na tarihlenen YH 8-7, Orta Demir Çağı’na tarihlenen YH 6-4 ve Geç Demir Çağı’na tarihlenen YH 3-2 tabakaları ile temsil edilmektedir.

Ovaören, located in geologically rich and diverse Cappadocia in Central Anatolia, represents an archaeological integrity consisting of three distinct units, 2.5 km south of the town of Ovaören in Gülşehir county of Nevşehir Province. The area, which is also called the “Ovaören Archaeological Settlement Area”, consists of Topakhöyük and the Terrace Area to the west, and Yassıhöyük in the east, which is 350 m away from these units. While the excavations carried out between 2007 and 2021 in Ovaören proved that these three units are chronologically complementary areas, Early and Middle Bronze Age layers in Topakhöyük and the Terrace Area; Late Bronze Age layers, Iron Age layers, and weakly structured Hellenistic-Roman layers were unearthed as to in Yassıhöyük. Ovaören is one of the settlements affected by the political and cultural changes in the region in the Early Iron Age, and which grew and developed within the boundaries of Tabal Country in the Middle Iron Age. Ovaören, which was considered one of the important centers of the Tabal country in the Late Hittite period, developed into a city within the borders of the satrapy of Cappadocia in the Late Iron Age. In this context, architectural remains and archaeological finds from the Iron Age layers in the settlement contribute to understanding the Iron Age culture of the region. Iron Age layers covering this development and alteration process in Ovaören are represented by YH 8-7 dated to the Early Iron Age, YH 6-4 dated to the Middle Iron Age, and YH 3-2 dated to the Late Iron Age in Yassıhöyük.