L’ETRANGE REVE D’UNE FEMME INACHEVEE/EKSİK BİR KADININ GARİP DÜŞÜ: DAMGALI SİYAM İKİZLERİ


Creative Commons License

Şengel B., Er A.

Edebiyatta Kadın ve Damga, Ayten Er- Yavuz Çelik, Editör, Bilgin Kültür Sanat Yayınevi, Ankara, ss.1-22, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Bilgin Kültür Sanat Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.1-22
  • Editörler: Ayten Er- Yavuz Çelik, Editör
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsanlık tarihi boyunca farklı özelliklere sahip bireylerin ayrıştırılması amacıyla bir araç olarak kullanılan damga, 20. yüzyılla birlikte toplumsal boyut kazanarak kuramsallaştırılmıştır. İlk olarak suçlu tipolojileri üzerinde yapılan çalışmalarla başlayan damga kuramı, toplumbilimci Erving Goffman tarafından geliştirilmiş ve damganın insan ilişkileri sırasında ortaya çıkarak bireyin toplum tarafından kabul görmesini engelleyen bir durum olarak tanımlanmıştır. Eski çağlarda suçluları görünür kılmak amacıyla başlayan damgalama uygulamaları günümüzde zihinsel ve fiziksel engeli bulunan bireyleri, farklı etnik kökene sahip toplulukları hatta farklı cinsel yönelimi olan kişileri ayrıştırmak amacıyla kullanılır. Damgalanarak ötekileştirilen bireyler toplum içinde yer edinmekte güçlük çeker ve bu damgaların toplum tarafından yeniden üretilmesi, ötekileştirmenin sürekliliğine zemin hazırlar. Bununla birlikte 18. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyıla kadar fiziksel damgaya sahip bireylerin sirklerde ve çeşitli alanlarda kamuya açık bir şekilde teşhir edildiği bilinen bir gerçektir. Ancak ne yazık ki günümüzde hala toplumsal bir sorun olmaya devam eden damgalama uygulamaları akademik çalışmalarda ve yazınsal yapıtlarda yeteri kadar ele alınmamaktadır. Bu noktada damgalamanın birey üzerinde psikolojik, toplum üzerinde ise sosyolojik etkilerinin özümsenmesi, farkındalık oluşturulması ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için daha fazla akademik çalışmaya gereksinim vardır. Bu çalışma, Gineli frankofon yazar Libar M. Fofana’nın biri damgalı diğeri normal siyam ikizlerini konu alan L’étrange Rêve d’une Femme Inachevée (Eksik Bir Kadının Garip Düşü) adlı romanı çerçevesinde, damgalı bireylerin yaşam boyu deneyimlemek zorunda kaldıkları güçlükleri, Goffman‘ın damga kuramından yola çıkarak irdelemeyi amaçlamaktadır.