Edirne vilayetinde Bektaşî tekke ve türbeleri


Maden F.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, cilt.0, sa.64, ss.55-76, 2012 (Scopus) identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 64
  • Basım Tarihi: 2012
  • Dergi Adı: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.55-76
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Edirne ve çevresinde, Hacı Bektaş Velî’nin halîfelerinden kabul edilen Sarı Saltık ve Sefer Şâh Sultan tarafından Kalenderi tekkeleri açıldı. Bu tekkeler XVI. yüzyılda itibaren birer Bektaşî merkezine dönüştü. Zamanla Edirne vilâyetinde Bektaşî faaliyetleri yoğunlaştı. Baştamerkez olmak üzere Keşan, İpsala, Havsa ve Lalapaşa’da Bektaşî tekke ve türbelerinin sayısı hızla çoğaldı. Bu tekkeler 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nın ilgası sırasında Bektaşîliğinde yasaklanmasına kadar faaliyetlerini kesintisiz sürdürdüler. Ancak 1826 yılında türbe mahalleribırakılarak Bektaşî tekkelerinin kapatılması kararından Edirne vilâyetindeki Bektaşî tekkeleri de etkilendi. Bu tarihte kapatılan ve mal varlıkları zapt edilen Edirne vilâyetindeki Bektaşî tekkeleri XIX. yüzyılın ikinci yarısında tekrar açılarak faaliyetlerini 1925 yılında kadar devamettirdiler. Böylece Bektaşîler, Osmanlı tarihi boyunca Edirne ve çevresinde geniş bir faaliyet alanı buldular. Bunlar içerisinde özellikle Hızır Baba, Muhyiddin Baba, Büklüce Baba, Hacı Baba, Rüstem Baba, Arız Baba, Kanber Baba ve Fülfül Baba tekkeleri dikkat çekicidir. Bu çalışmada Edirne şehir merkezinde ve ilçelerinde açılan Bektaşî tekke ve türbelerinin tarihi seyri ele alınmaktadır.
Kalenderi lodges were opened by Sarı Saltik and Sefer Şâh Sultan of the caliphs of Haci Bektash Velî in and around Edirne. The dervish lodges have become the center of Bektashism since the XVI. century. Over time, there have been more and more Bektashi activities in the province of Edirne. Particularly in the center, Kashan, Ipsala, Havsa and Lalapaşa, the number of Bektashi dervish lodges and tombs have proliferated. The dervish lodges continueduninterruptedly during the abolition of the Janissary Corps in 1826 and till the prohibition of Bektashi activities. However, in 1826, after the decision of leaving the scene of the shrine and closing Bektashi lodges, the ones in the province of Edirne were also affected. The assetswere seized and closed at this date and the Bektashi lodges in the province of Edirne were re-opened in the second half of the XIX. century and continued their activities until in 1925. Thus, Bektashis throughout Ottoman history, in and around Edirne found a wide field of activity. These include, in particular Hızır Baba, Muhyiddin Baba, Büklüce Baba, Haci Baba,Rüstem Baba, Arız Baba, Kanber Baba ve Fülfül Baba lodges that are striking. In this study, the Bektashi dervish lodges and tombs opened in the districts and the city center of Edirne and their history are discussed.