Osmanlı Hukukun Ondokuzuncu Yüzyılda Evrimsel Sekülerleşmesi: Kökler ve Etkileri


Creative Commons License

Yavuz Altintaş M.

ESKIYENI, sa.44, ss.379-403, 2021 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.37697/eskiyeni.
  • Dergi Adı: ESKIYENI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.379-403
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bu çalıma Osmanlı hukukunun 19. yüzyılda nasıl bir dönüüme uradıını, bu dönüümün köklerini, süreçte karılaılan zorlukları ve etkilerini tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Bu dorul- tuda, Osmanlı hukukunun sekülerlemesinin evrimsel bir nitelikte mi yoksa devrimsel bir nite- likte mi olduu, neden böyle bir sürecin yaandıı ve klasik Osmanlı hukuk sisteminin bu sürece ne denli katkı saladıı gibi sorulara cevap aranmaktadır. Bu sorulardan hareketle, çalımanın ilk kısmı klasik Osmanlı hukuk sistemini, dini ve dini olmayan özelliklerini incelemektedir. Bu kısımda, Türk devlet gelenei ve onun idare ve hukuk sistemi üzerindeki etkilerinin Osmanlı hukukunun deiime açık özelliklerini tekil ettii ifade edilmektedir. Çalımanın ikinci kısmı Tanzimat öncesi dönemden balayarak Osmanlı mparatorluunun ortadan kalkıına kadar se- külerleme sürecini ele almaktadır. Bu balamda Osmanlı hukukunda sekülerlemenin evrim- sel bir nitelikte gerçekletii ve yapılan reformların teorik ve siyasi bir alt yapıdan uzak olarak o dönemki ihtiyaç ve zorunlulukları karılamak üzere yapıldıını ortaya koymaktadır. Fakat bu giriimler Osmanlı hukukunun kademeli olarak sekülerlemesini, nitekim Cumhuriyet döne- minde devrimsel bir yaklaımın benimsenmesi eklinde neticelenmitir.

This study seeks to analyse the way Ottoman law has been transformed in the 19th century, as well as its roots, challenges and implications. To this end, the paper offers an answer to the questions as to whether secularisation of Ottoman law was evolutionary or revolutionary, why it had to go through a process of secularisation, and to what extent classical Ottoman system could serve this secularisation process. To address these inquiries, the first part evaluates the classical Ottoman legal system and its religious and non-religious characters, arguing that the Turkish state tradition with its influence on government and law making were in fact the changeable features of the Ottoman law. The second part examines the process of secularisa- tion from the pre-Tanzimat period to the end of the Ottoman Empire. This part concludes that secularisation of the Ottoman law was of evolutionary character, and that reforms were intro- duced thereafter for practical purposes, i.e. meeting contemporary needs and necessities, and not for the sake of philosophical and political considerations. However, these attempts led to a gradual secularisation of the Ottoman law, and further culminated in a revolutionary approach in the republican era.