LEVİNAS’TAMERHAMETSİZADALETİNBİÇİMSİZLİĞİ


Creative Commons License

Demir Güneş C.

cilt.2, sa.1, ss.16-27, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.16-27
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Levinas,Batıfelsefegeleneğineegemenolan şiddet,kötülükveadaletsizliğin,ontolojikşünüşünanahattınıoluşturanvebirertahakkümaracıolaraknitelendirilenAynılıkveBütünlükfikrininBaşkayaveBaşkasınayaşamhakkıtanımayankaynaklarıaracılığıylagerçekleştirildiğiniilerisürer.Levinas’taontolojiileetikarasındakiilişkininçatıştığıveetiğinilkfelsefeolduğusavunusu,ontolojik,etikvepolitiktümtartışmalarınmerkezindeyeralır.Budüzlemdeığaçıkanadalettartışmasıdakökenini,ontolojikveetikkarşıtlığıntartışmalızeminindebulur.Adalettalebiönce,BenileBaşkasıilişkisindekiyüz’ünetikgörünümüne,sonradayüzyüzeetikilişkiyikesintiyeuğratanÜçüncülerintoplumsalyaşamdakisimetrikhaktalebineyerleşir.AdaletkavramıylabirlikteşünmeyealıştığımızözgürlükfikriyseAynılıkfikrininBaşkaveBaşkası’nıyoketmegücünedeniyleLevinasçıasimetriketikilişkidendışlanırvehiçbirzamanetikilişkininkoşuluolarakbeliremez.Etikilişkideyüzyüzeolmayı,varlıktakiçıkarınakarşıilgisizkalmayıveBaşkasıiçinolma’yıilkeedinenetikben’inkarşısına,tekililişkidekiyüzyüzeliği,asimetriyibozanvetoplumsalilişkidesimetriyitalepedenÜçüncütarafçıkar. İşteoandanitibarensevgi,merhametvebağışlamakolarakşünülenadalet,kutsietikanlamındanuzaklaşmaya,biçimsizleşmeyevepolitikbirformabürünmeyebaşlar.Levinas’takarşılaştırılabilirilişkikipindekipolitikadalet,etikben’inBaşkasıkarşısındakisonsuzsorumluluğunasınırgetirmekteveÜçüncülerinhakveözgürlüklerinikorumakadınapolitikyaşamdaontolojikdüzleminkurallarınaöncelikvermektedir.Levinas’ınBaşkasıveHolocaustfikrietrafında şekillenensiyasetveadaletkuramı,politikalanaaitnormlarınbaşınabuyrukbırakılamayacağıvebuaLevinas,Batıfelsefegeleneğineegemenolan şiddet,kötülükveadaletsizliğin,ontolojikşünüşünanahattınıoluşturanvebirertahakkümaracıolaraknitelendirilenAynılıkveBütünlükfikrininBaşkayaveBaşkasınayaşamhakkıtanımayankaynaklarıaracılığıylagerçekleştirildiğiniilerisürer.Levinas’taontolojiileetikarasındakiilişkininçatıştığıveetiğinilkfelsefeolduğusavunusu,ontolojik,etikvepolitiktümtartışmalarınmerkezindeyeralır.Budüzlemdeığaçıkanadalettartışmasıdakökenini,ontolojikveetikkarşıtlığıntartışmalızeminindebulur.Adalettalebiönce,BenileBaşkasıilişkisindekiyüz’ünetikgörünümüne,sonradayüzyüzeetikilişkiyikesintiyeuğratanÜçüncülerintoplumsalyaşamdakisimetrikhaktalebineyerleşir.AdaletkavramıylabirlikteşünmeyealıştığımızözgürlükfikriyseAynılıkfikrininBaşkaveBaşkası’nıyoketmegücünedeniyleLevinasçıasimetriketikilişkidendışlanırvehiçbirzamanetikilişkininkoşuluolarakbeliremez.Etikilişkideyüzyüzeolmayı,varlıktakiçıkarınakarşıilgisizkalmayıveBaşkasıiçinolma’yıilkeedinenetikben’inkarşısına,tekililişkidekiyüzyüzeliği,asimetriyibozanvetoplumsalilişkidesimetriyitalepedenÜçüncütarafçıkar. İşteoandanitibarensevgi,merhametvebağışlamakolarakşünülenadalet,kutsietikanlamındanuzaklaşmaya,biçimsizleşmeyevepolitikbirformabürünmeyebaşlar.Levinas’takarşılaştırılabilirilişkikipindekipolitikadalet,etikben’inBaşkasıkarşısındakisonsuzsorumluluğunasınırgetirmekteveÜçüncülerinhakveözgürlüklerinikorumakadınapolitikyaşamdaontolojikdüzleminkurallarınaöncelikvermektedir.Levinas’ınBaşkasıveHolocaustfikrietrafında şekillenensiyasetveadaletkuramı,politikalanaaitnormlarınbaşınabuyrukbırakılamayacağıvebualanınetikdüzlemeaitsonsuzaşk,sevgi,merhametvefedakârlıklaşekillenmesigerektiği,böylelikleetikadaletininsanlararasınormlarıyenideninşaetmeyisağlayacağıçağrısıylagörünürhalegelir.Makalede,Levinas’ınadaletolmaksızınmerhametolanaksızdırvemerhametolmaksızındaadaletbiçimsizleşirsözündenhareketle,önceadaletinetikvepolitikalandakiikiligörünümüörneklerleizahedilecek,sonradaetikvepolitikabirlikteliğiyleşekillendirdiğietikadaletçağrısının,toplumsalvepolitikmeseleleriirdelemedeveçözümüretmedeişlevselolupolmadığıtartışılacaktır.lanınetikdüzlemeaitsonsuzaşk,sevgi,merhametvefedakârlıklaşekillenmesigerektiği,böylelikleetikadaletininsanlararasınormlarıyenideninşaetmeyisağlayacağıçağrısıylagörünürhalegelir.Makalede,Levinas’ınadaletolmaksızınmerhametolanaksızdırvemerhametolmaksızındaadaletbiçimsizleşirsözündenhareketle,önceadaletinetikvepolitikalandakiikiligörünümüörneklerleizahedilecek,sonradaetikvepolitikabirlikteliğiyleşekillendirdiğietikadaletçağrısının,toplumsalvepolitikmeseleleriirdelemedeveçözümüretmedeişlevselolupolmadığıtartışılacaktır.

THEWARPEDNESSOFUNCHARITABLEJUSTICEINLEVINAS’STHOUGHTCevriyeDEMİRGÜNEŞAbstract:Levinasassertsthattheviolence,evilandinjusticeprevalentintheWesternphilosophicaltraditionaresubstantiatedbytheresourcesofontologicalthinkingthataccordnorighttolivetotheOtherthroughitspostulatesofidentityandtotalitycharacterisedasinstrumentsofdominance.InLevinas’sthought,theargumentthatontologyandethicsnecessarilycontravene,andthatethicsisthefirstphilosophyliesattheheartofalldiscussionsregardingontology,ethics,andpolitics.Alongthesameline,thediscussionofjusticearisesfromthisdichotomybetweenontologyandethics.ThedemandofjusticecomesinsightfirstintheethicalimplicationsofthefaceintherelationshipbetweentheselfandtheOther,andtheninthesymmetricaldemandofrightofthethirdpersonsinthesociallifewhichsuspendsthefacetofaceethicalrelationship.Commonlyconsideredalongsidetheconceptofjustice,freedomiscastoutoftheLevinasianasymmetricalethicalrelationshipduetothedestructivepowerofthepostulateofidentityovertheOtherandneverfeaturesasaconditionofethicalrelationship.Theethicalself,whoadoptstheprinciplesoffacetofaceinteraction,indifferencetoitsownontologicalexpedienceandbeingfortheOther,isconfrontedbythethirdpersonwhodisruptsthefacetofacerelationshipandtheasymmetrycharacterisingtheethicalrelationshipanddemandssymmetryinsocialrelationships.Fromthatmomenton,justicedeterminedbylove,charity,andforgivenessbeginsdivergingfromitssenseinethicsofsainthood,becomingwarpedandacquiringapoliticaloutlook.ThepoliticaljusticeinthemodeofananalogousrelationshipinLevinas’sunderstandingrestrictstheinfiniteresponsibilityoftheethicalselftowardstheOtherandprioritisesthenormsofontologyinpoliticallifeinthenameofprotectingtherightandfreedomofthethirdperson.FormedaroundtheconceptoftheOtherandtheHolocaustasanevent,Levinas’stheoriesofpoliticsandjusticemanifestthemselvesintermsoftheassertionsthatnormsofthepoliticalfieldcannotbelefttotheirowndevices,thatthesenormsshouldbeinformedbysuchethicalconceptsasinfinitelove,compassion,charity,andsacrifice,andthusthatethicaljusticeshouldreconstructinterpersonalnorms.InviewofLevinas’sstatementthat“charityisimpossiblewithoutjustice,and[...]justiceiswarpedwithoutcharity”,thisarticlefirstelucidatesthetwofoldoutlookofjusticeinthefieldsofethicsandpoliticsandthendiscusseswhetherLevinas’scallforethicaljusticeembodiedbyethicsandpoliticsisfunctionalinanalysingsocialandpoliticalproblemsandcreatingsolutionstothem.Keywords:Levinas,ethics,theother,justice,politicsDoç.Dr.|Assoc.Prof.AnkaraHacıBayramVeliÜniversitesi,Türkiyecevriye.demir@hbv.edu.trORCID:0000000265390527