Research Information System
Arış (Online), vol.13, no.13, pp.14-25, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
Doğusundan batısına, güneyinden kuzeyine, Anadolu’nun her yöresinde dokuma kültürüne rastlanmaktadır. Bunların bazıları halı, kilim gibi yaygılar vb.
şeklinde kirkitli dokumalar; büyük bir kısmı da giysi, örtü, ev süsleme eşyası vb.
amaçlarla üretilen mekikli dokumalardır, yani yöresel bezlerdir. Her biri malzemesi, üretim ve kullanım şekli, desen ve kompozisyonu ile kendine has özellikler
taşımaktadır. Yüzyıllardır üretilen ve kullanım alanı bulan bu bezler son yıllarda
tekstil sektöründe yaşanan gelişmelere paralel olarak olumsuz yönde etkilenmiş;
özellikle modern şehirlerde günlük yaşamda kolay ve ucuz elde edilebilen, aynı
zamanda modaya da uyum gösteren kumaşlar ve ortak çizgilere sahip giysiler
tercih edilir hale gelmiştir. Tüm dünyada tüketim hızı aynı oranda artmış, kısa
süre kullanıldıktan sonra atılan tekstillerden büyük yığınlar meydana gelmiştir.
Halbuki Anadolu bez dokumaları genellikle doğal elyaflarla üretilen ve ekolojik kullanım imkanı sunan, üretildiği sayı sınırlı olduğundan bölgeye özel kalan,
taşıdığı değerden dolayı anneden kıza geçen ve yıllarca saklanan değerlerdir.
Geleneksel dokuma kültürü muazzam bir çeşitliliğe sahip olduğundan; Atatürk
Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından 10-11.03.2017 tarihinde düzenlenen
“Gelenekli Türk Sanatlarının Dünü, Bugünü, Geleceği” konulu çalıştay
kapsamında hazırlanan bu makalede, mekikli el dokumacılığını kısaca tanıtmak amacıyla yurdumuzun çeşitli yörelerinden bazı örneklemeler seçilmiş,
geçmiş ve günümüzdeki durumları tanıtılmaya çalışılmıştır