Examination of collective action and its determinants, which have great social effects is important in terms of understanding and foreseeing such actions. The aim of this literature review is to provide a summary of the main and current discussions and research of collective action from the perspective of social psychology for publication in Turkish and provide knowledge for alternative research areas to students and researchers who want to work on collective action. Accordingly, this review is structured into six main sections. In the first part, the definition of collective action is presented, this definition is discussed, and a typology of collective action is introduced through a social psychological perspective. In the second part, four main motivations (identification with the group, efficacy beliefs, feelings of anger, and moral motivations) that determine participation in collective action are explained and these motivations are examined with the empirical findings that provide evidence for these phenomena. In addition, models that examine one or more of these motivational sources together (e.g., Social Identity Model of Collective Action) are introduced. In the third section, studies related to the sedative effect of intergroup contact on the intention of the disadvantaged group to participate in collective actions are mentioned. In the fourth section, the effect of intergroup contact on advantaged groups’ motivation to participate in solidarity-based collective action is discussed. In the fifth part, a summary of the studies examining the Gezi Park protests as a common example of collective actions in our country is presented. To conclude, existing models and perspectives on collective action are discussed, the research gap in the field is highlighted, and alternative research topics are suggested for future studies.
Büyük toplumsal etkilere sahip olan kolektif eylemlerin ve onun belirleyicilerinin irdelenmesi bu tip eylemleri anlamak ve öngörebilmek bakımından önemlidir. Bu makalenin amacı sosyal psikoloji perspektifinden kolektif eylemlerin temel ve güncel tartışmaları ile ampirik araştırmaların bir özetini Türkçeye kazandırmak ve kolektif eylemler üzerine çalışmak isteyecek öğrenci ve araştırmacılara alternatif çalışma alanları ile ilgili bilgi sağlamaktır. Bu doğrultuda mevcut derleme altı temel konu başlığından oluşmaktadır. Derlemenin birinci bölümünde sosyal psikoloji perspektifinden kolektif eylemlerin tanımı sunularak, bu tanım tartışılmış ve çeşitli kolektif eylem türleri tanıtılmıştır. İkinci bölümde kolektif eylemlere katılımı belirleyen dört temel motivasyon kaynağı (grupla özdeşim, eyleme katılmanın etkililiği, etkililik inancı, öfke duyguları ve ahlaki motivasyonlar) açıklanmış ve bu motivasyonlar kendilerini destekleyen ampirik bulgular ışığında incelenmiştir. Ayrıca, bu motivasyon kaynaklarından bir ya da birkaçını birlikte inceleyen modeller (örn., Kolektif Eylemlerin Sosyal Kimlik Modeli) tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde, gruplar arası temasın dezavantajlı grubun kolektif eylemlere katılma niyetleri üzerindeki azaltıcı etkisiyle ilişkili çalışmalara değinilmiştir. Dördüncü bölümde ise gruplar arası temasın avantajlı grup üyelerinin dayanışma temelli kolektif eylemlere katılma motivasyonları üzerindeki etkisi tartışılmıştır. Beşinci bölümde, ülkemizdeki kolektif eylemlerin en bilinen örneği olarak Gezi Parkı protestolarını inceleyen çalışmaların bir özeti sunulmuştur. Son olarak, kolektif eylemlerle ilgili var olan model ve perspektiflerin tartışması yapılmış, alandaki araştırma boşluğu vurgulanmış ve gelecek çalışmalar için alternatif araştırma konuları önerilmiştir.