Akademik Veri Yönetim Sistemi
Toplum Bilimleri dergisi, cilt.2021, sa.30, ss.101-121, 2021 (Hakemli Dergi)
Yastık halılar, günümüzde Anadolu insanının hayatında varlığını sürdüren, görsel
bakımdan zengin ifadeleri ile kişilerin duygularını dile getirme özelliğine sahip el
sanatlarımızdandır. Araştırmaya konu olan Adıyaman’da günümüzde dokunan ve
kullanılan yastık halılar malzeme, renk ve motif özellikleri ile kaybolmaya başlamış
dokuma örnekleridir. Yörede merkezde yapılan araştırmalarda 40 ev ziyaret
edilerek 19 örnek ele alınarak kataloglanmıştır. İncelenen yastık halıların Türk
düğümü kullanılarak çözgüsü pamuk, atkı ve düğümü yün iplikle dokunduğu
görülmüştür. İhtiyaçları karşılama amaçlı, halı dokumalarda kullanılan, ipliklerin
hazırlanması ve boya maddelerinin doğal olması açısından incelenmeye değer
görülmüştür. Bu çalışmanın amacı Adıyaman evlerinde bulunan halı yastıkların
çeşitli yönleri ile renk, desen ve kompozisyon özelliklerini belgelemek ve tanıtmak,
kültürünü ve zevklerini el sanatlarına yansıtan ecdatlarımız ile günümüzde
oluşturulan kültür arasında benzer ve farklı yönleri karşılaştırarak ortaya
koymaktır. Malzeme, motif ve kompozisyonların meydana getirilmesinde ki ortak
özellikler, Anadolu ve dolayısı ile yörenin geleneksel kültürünü yansıtması nedeni
ile dikkat çekmektedir. Bölgede bu benzerlikleri gösteren yastık halılar dokumayı
yapan ev sahiplerinin vermiş olduğu bilgiler ışığında incelenerek araştırılmıştır.
Adıyaman yastık halıları günlük kullanım amacına yönelik olarak oturma, yemek
yeme, misafir ağırlama kültürü ile birlikte yöredeki ev dekorasyonlarının meydana
gelmesinde etkinliğini sürdürmektedir.