THE HUMAN RIGHTS COMPENSATION COMMISSION FOR SOLVING STRUCTURAL AND SYSTEMIC PROBLEM


Gümüş Boyacı Ö. T.

İnsan Hakları Yıllığı, vol.42, no.1, pp.1-38, 2024 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 42 Issue: 1
  • Publication Date: 2024
  • Doi Number: 10.69958/ihy.1497844
  • Journal Name: İnsan Hakları Yıllığı
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.1-38
  • Ankara Haci Bayram Veli University Affiliated: Yes

Abstract

This study analyses the effectiveness of the Human Rights Compensation Commission, which was established as a result of such a decision, in solving the structural or systemic problem, based on the decisions of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of Türkiye, which identified a structural or systemic problem and applied the pilot judgement procedure. The study first examines the pilot judgment procedure and the term “structural and systemic problem” which has become synonymous with the procedure. It then introduces the relevant domestic remedy through the establishment, structure, working principles and mandate of the Human Rights Compensation Commission established following the Ümmühan Kaplan pilot judgment of the European Court of Human Rights against Türkiye. Finally, the effectiveness of the Compensation Commission will be examined in the light of the “structural and systemic problem” approach of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of Türkiye. The article aims to trace the common components in the identification of “structural or systemic problems” in the relevant court decisions. While avoiding a categorical analysis of the limited jurisprudence of the Court on the identification of these problems, it evaluates the functionality and the effectiveness of the Human Rights Compensation Commission’s solution to the identification of the problem through the clues of recognizing and defining these problems. For this purpose, important judgments of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court are taken as reference. 

Çalışmada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ve Anayasa Mahkemesi’nin yapısal ve sistemik bir sorun tespit eden ve pilot karar usulü uyguladığı kararlarından hareketle, bu tür bir kararın sonucu olarak tesis edilen İnsan Hakları Komisyonu’nun yapısal veya sistemik sorunun çözümündeki etkililiği ele alınmaktadır. İlk olarak, pilot karar usulü ve usulle özdeşleşen “yapısal ve sistemik sorun” terimi incelenmektedir. Ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince Türkiye aleyhine verilmiş olan Ümmühan Kaplan pilot kararının akabinde tesis edilen İnsan Hakları Tazminat Komisyonu’nun kuruluşu, yapısı, çalışma esasları ve görev alanı üzerinden ilgili iç hukuk yolu tanıtılmaktadır. Son olarak ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi’nin “yapısal ve sistemik sorun” yaklaşımı ekseninde Tazminat Komisyonu’nun etkililiği değerlendirmelerine yakından bakılmaktadır. Makale, ilgili mahkeme kararlarındaki “yapısal veya sistemik sorunlar” saptamasındaki ortak bileşenleri izlemeyi amaçlamaktadır. Bu sorunların tespitine ilişkin sınırlı Mahkeme içtihadının kategorik bir analizinden kaçınılmakla birlikte bu sorunları tanıma ve tanımlamanın ipuçları üzerinden İnsan Hakları Tazminat Komisyonu’nun sorunun tespitine yönelik çözüm işlevselliği ve etkililiği değerlendirilmektedir. Bunun için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ve Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin önemli kararları referans alınmaktadır.