Akademik Veri Yönetim Sistemi
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.13, sa.1, ss.242-255, 2015 (Hakemli Dergi)
Hüseyin Hilmi Paşa, Midilli’de 1855 yılında doğmuş ve eğitimini de burada görmüştür. Memuriyet hayatına Midilli’de Tahrirat Kalemi’nde başlamıştır. Daha sonra 1883 yılında Aydın Vilâyeti mektupçuluğuna terfi edişine kadar dokuz yıl Midilli’de çalışmıştır. Hüseyin Hilmi, bu sürede Midilli’de göz hapsinde tutulan Namık Kemal ile tanışmıştı. Namık Kemal’in hürriyetçi düşünceleri onu derinden etkiledi. Hüseyin Hilmi Paşa Rumeli Umûmî Müfettişliğine kadar, Anadolu’da çeşitli görevlerde bulundu. 2 Aralık 1902 tarihinde Yemen Valiliğinden, yeni ihdas edilen Rumeli (Makedonya) Umumi Müfettişliğine terfi ettirildi. Altı yıl bu görevde kalan Hüseyin Hilmi Paşa, memuriyet hayatının en başarılı ve en faydalı hizmetlerini bu sırada yapmıştır. Manastır, Kosova ve Selanik vilâyetlerini içine alan Rumeli Umumi Müfettişliği, Bulgar çetelerinin faaliyetlerini önlemek ve Makedonya’da iyi bir idare oluşturmak amacıyla kurulmuştu. Rumeli Umumi Müfettişliği, Hüseyin Hilmi Paşa ile başlayıp, II. Meşrutiyet’in ilânından sonra, yine onunla sona eren bir idarî görev oldu. Bir çeşit idarî muhtariyet olan bu görevle Hüseyin Hilmi Paşa, bölgedeki karışıklıkları tam olarak engelleyememekle birlikte, yabancı güçlerin yıkıcı faaliyetlerini önleyerek, iyi işleyen bir idare kurmayı başarmıştır. Bu araştırmada Hüseyin Hilmi Paşa’nın Makedonya Umumî Müfettişliği; idarî sistem, uygulamalar ve sistemin sonu, Başbakanlık Osmanlı Arşivinin değişik fonlarında bulunan belgeler ve dönemin süreli yayınlarında çıkan kayıtlara dayanılarak, aydınlatılmaya çalışılacaktır.