Devletlerin diplomatik yollardan çözemedikleri sorunları, silah ve şiddet aracılığıyla çözmeye çalıştıklarında çıkan savaşlar, toplumların hayatında büyük etkiler yaratır. Yıkım, göç, yokluk gibi pek çok sorunun ortaya çıktığı savaş dönemlerinde insani değerler altüst olurken, insan hayatı da kolay bir şekilde harcanır. Savaşlar tarih, sosyoloji gibi beşerî bilimlerin konusu olduğu gibi, insanlar üzerinde bıraktığı derin izlerle edebiyata da mal olur. Savaş dönemini ve sonrasını, cepheyi ve cephe gerisini anlatan eserlerden oluşan savaş edebiyatı, kadim zamanlardan itibaren insanların ortaya koyduğu sözlü ve yazılı bütün edebiyat ürünlerinde konu edilir. Bununla birlikte savaş edebiyatı kavramı, sınırları ve kapsamı bakımından farklı şekilde değerlendirilir. İlgili eserler, yazıldıkları zamana, değindikleri konulara ve işlevlerine göre cephe edebiyatı, cephe gerisi edebiyatı, savaş sonrası edebiyatı gibi çeşitli başlıklar altında incelenir. Tarihin çeşitli safhalarında ferdî veya millî kahramanlıkları, zafer ve yenilgileri işleyen savaş konulu edebî metinler, zaman zaman propaganda maksatlı olarak da kullanılır. Böylece savaşa çağrılan fertler, belirli bir düşmanın karşısında zafere ulaşmak gayesiyle birleştirilir. 20. yüzyılda kitlesel boyut kazanan savaşlar, savaş edebiyatında yeni bir yaklaşımı doğurur. Savaşın romantize edildiği kahramanlık temalı eserlerin yerini adı meçhul sıradan askerlerin bireysel dramları, acıları alır. Bu da savaş karşıtı bir söylemin giderek gelişmesini sağlar. Türk edebiyatı da başlangıcından itibaren savaş edebiyatına dâhil edilebilecek metinler bakımından zengindir. Destanlar, halk hikâyeleri, saz şiirleri, türküler ve divan edebiyatı türlerinin yanı sıra Tanzimat sonrası Türk edebiyatı da savaş edebiyatının çeşitli örnekleriyle doludur. Osmanlı Devleti’nin 18. ve 19. yüzyıllarda ardı arkası kesilmeyen savaşları edebiyat dünyasını da hareketlendirir. 20. yüzyılda da önce Balkan Savaşları sonra da devletin parçalanmasıyla sonuçlanacak I. Dünya Savaşı, edebiyatta da çok geçmeden karşılık bulur. Yönetim tarafından teşvik edilen propaganda edebiyatının yanında lirik ve hamasi eserlerin de bulunduğu bir savaş edebiyatı külliyatı oluşur. Bu külliyatın büyük bir kısmını ise şiirler meydana getirir. Savaş edebiyatı kapsamında değerlendirilebilecek olan savaş karşıtı söylem ise sansürün de etkisiyle fazla gelişmez. Yine de başta Tevfik Fikret olmak üzere savaşa muhalefet eden isimler bulunur. Bunlardan biri de Mehmet Nureddin Semin’dir. Yazdığı kimi şiirlerde savaşın yıkıcılığından ve insanlığın barış içinde yaşaması imkânından bahseder. Bu çalışmada Mehmet Nureddin Semin’in söz konusu şiirleri incelenecektir. Böylece savaş edebiyatı içinde göz ardı edilen bir tema olan savaş karşıtlığı hususu, bu örneklerle öne çıkarılacaktır.
Wars, in which states try to solve problems that they cannot solve through diplomatic means, through weapons and violence, have great effects on the lives of societies. In times of war, when many problems such as destruction, migration and poverty arise, human values are turned upside down and human life is easily wasted. While wars are the subject of human sciences such as history and sociology, they are also the subject of literature with the deep traces they leave on people. War literature, which consists of works describing the war period and its aftermath, the front and the rear, has been the subject of all oral and written literary products produced by people since ancient times. However, the concept of war literature is evaluated differently in terms of its boundaries and scope. Relevant works are examined under various titles such as front-line literature, behind-the-front literature, and post-war literature, according to the time they were written, the subjects they touch upon, and their functions. War- themed literary texts, which deal with individual or national heroism, victories and defeats at various stages of history, are sometimes used for propaganda purposes. Thus, individuals called to war are united with the aim of achieving victory against a specific enemy. The wars that gained mass proportions in the 20th century gave birth to a new approach in war literature. Heroic-themed works in which war is romanticized are replaced by the individual dramas and sufferings of unknown ordinary soldiers. This allows an anti-war discourse to gradually develop. Turkish literature has been rich in texts that can be included in war literature since its beginning. In addition to epics, folk tales, instrumental poems, folk songs, and divan literature, post-Tanzimat Turkish literature is also full of various examples of war literature. The continuous wars of the Ottoman Empire in the 18th and 19th centuries also stimulated the world of literature. In the 20th century, first the Balkan Wars and then World War I, which would result in the disintegration of the state, soon found its response in literature. A corpus of war literature was formed, including lyrical and heroic works as well as propaganda literature encouraged by the administration. The majority of this corpus consists of poems. Anti-war discourse, which can be considered within the scope of war literature, does not develop much due to the influence of censorship. However, there are literary figures who oppose the war, especially Tevfik Fikret. One of them is Mehmet Nureddin Semin. In some of his poems, he talks about the destructiveness of war and the possibility of humanity living in peace. In this study, Mehmet Nureddin Semin's poems in question will be examined. Thus, the issue of anti-war, which is an ignored theme in war literature, will be highlighted with these examples.
