Akademik Veri Yönetim Sistemi
FISCAOECONOMIA, cilt.7, ss.359-397, 2023 (Hakemli Dergi)
Bankacılık sistemi ile ülkelerin ekonomik yapıları ve uygulanan politikaları arasında bir ilişki bulunmaktadır. Ülkelerin ekonomik yapıları ve izledikleri ekonomi politikalarında ortaya çıkan değişimler, bankaların işlevlerini ve mülkiyet yapılarını etkiler. Bankalar kâr amacıyla kurulan kuruluşlar olup, devletin en çok hakkında düzenlemeler yaptığı bir sektördür.
Bu çalışmanın amacı, Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar geçen yüz yıllık süreçte, Türkiye bankacılık sistemindeki gelişmeleri ve bankacılık sistemine yönelik regülasyonları incelemektir. Bu doğrultuda Türkiye bankacılık sistemindeki gelişmeler; Osmanlı Devleti’nde bankacılık ve Cumhuriyetin kuruluşundan serbestleşme dönemine kadar bankacılık (1923-1980), bankacılıkta serbestleşme ve dışa açılma dönemi (1980-2001), bankacılık sektöründe yeniden yapılandırma dönemi (2002-2007), yeniden yapılandırma sonrası gelişmeler (2008-2021) dönemine göre gruplandırılmıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan serbestleşme dönemine kadar geçen 1923-1980 döneminde bankacılık sistemi, cumhuriyetin kuruluş dönemi, devletçilik dönemi, devletçilik sonu ve liberal dönem, planlı dönem olmak üzere kendi içinde dört döneme ayrılarak incelenmiştir. Bankacılık sektöründe yeniden yapılandırma 2008-2021 döneminde de bankaların şube, personel sayısı ve sermaye yapısındaki değişme, finansal aracılık işlevi bakımından sermaye yeterliliği ve risk göstergeleri, krediler, mevduat, toplam aktifler ve aktif kalitesi, gelir-gider yapısı, kârlılık, yoğunlaşma büyüklükleri verileri değerlendirilmiştir.
There is a relationship between the banking system, economic structures of the countries, and the policies implemented. The changes that occur in the economic structures of countries and the economic policies they follow affect the functions and ownership structures of banks. Banks are institutions established for profit and are a sector that the government mostly regulates. The aim of this study is to examine the developments in the Turkish banking system and the regulations regarding the banking system during the one-hundred-year period from the foundation of the republic to the present. In this direction, developments in the Turkish banking system are grouped by their respective periods; Banking in the Ottoman Empire and banking from the foundation of the republic to the liberalization period (1923-1980), liberalization and opening up period in banking (1980-2001), restructuring period in the banking sector (20022007), and developments after the restructuring (2008-2021). The banking system in the 1923-1980 period, from the foundation of the republic to the liberalization period, was analyzed by dividing it into four periods: the establishment period of the republic, the statism period, the end of statism, the liberal period, and the planned period. By restructuring the banking sector in the period of 2008-2021, the changes in the number of branches, personnel and capital structure of banks, capital adequacy and risk indicators in terms of financial intermediation function, loans, deposits, total assets and asset quality, income-expenditure structure, profitability, concentration sizes were evaluated.