Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SÜMEYRA ÇALIŞKAN
Danışman: Erol İlhan
Özet:
Kolektif Bellek çerçevesinde hazırlanan bu tez, bir yönüyle tarih yazımının ülkelerin siyasi ve politik yönelim ve politikalarının nasıl etkisi altında kaldığını göstermeye çalışmaktadır. Cumhuriyet’in ilân edilmesine müteakip ortaya çıkan Osmanlı tarihi anlayışı, 1950 yılından sonra değişime uğramış ve bugüne de bu anlayış güçlenerek devam etmiştir. Aynı biçimde Avrupa tarihine dair yaklaşım da önemli değişimlere uğramıştır. Cumhuriyet devrimini farklı bir yörüngeye oturtmak isteyen Kadro dergisi de Osmanlı ve Avrupa tarihine konumları itibariyle yaklaşmışlardır. Devrimin geleceğine dair tasavvurları ve tarih birikimleri ve anlayışları, aktardıkları tarih anlatısını derinden etkilemiştir. Bir hafıza mekânı olarak Kadro’nun bu tarih anlatımı dergi üzerine yapılan çalışmalarda müstakil olarak ele alınmamıştır. Bu çalışmada ise bu konu ele alınmış, tarihsel hakikatle olan bağı da değerlendirilmiştir. Türkiye, iç ve dış politikada, özellikle 1950 yılından sonra Kadro anlayışının neredeyse aksi yönde denilebilecek bir politika ve yörüngeye sahip olmuştur. Bu durum özellikle Avrupa tarihine olan yaklaşımda kendini göstermiştir. Kolektif bellek de, bu etkinin altında biçimlenmiştir. Kadro’nun eleştirdiği “Avrupamerkezcilik” bugün kolektif belleğin merkezi yerini işgal etmektedir. Bu durum kolektif belleğe özgü bir durum değil, meşhur tarihçiler, ders kitapları, medya gibi çeşitli vasıtaların biçimlendirmesiyle ortaya çıkmıştır.